leif elggren genealogy

Żegnając się z zimnym i mrocznym styczniem prezentujemy lekturę dość nietypową (choć wpisującą się w renesans zainteresowania literaturą wśród artystów i kuratorów, o czym napiszemy więcej niebawem) - powieść Leifa Elggrena "Genealogy". Leif Elggren to postać niezwykle zasłużona dla skandynawskiej sceny konceptualnej oraz sound-artowej. Wraz ze swoim przyjacielem Carlem von Hausswolffem założył państwo Elgaland-Vargaland, w którym to piastuje urząd króla. Elgaland-Vargaland posiada własny hymn, konstytucję, ministerstwa (w tym Ministerstwo Herezji, Niczego oraz Straconych Nadziei), rozbudowaną strukturę dworu (w tym specjalny urząd Polskiej Królowej) i liczne przedstawicielstwa dyplomatyczne. Na jego terytorium składają się różnego rodzaju ziemie niczyje, w tym także te odwiedza się za sprawą środków halucynogennych albo hipnozy. Powieść "Genealogy" to niebywale mroczna i gęsta lektura, pełna instytucjonalnych faktów (nie zawsze możliwych do zweryfykiwania) na temat projektów artystycznych Leifa i jego przyjaciół, śmierci, omamów, religijnych wizji i nowych przykazań (w tym bezwzględny zakaz: The North is protected from Jenny Holzer). Książka pozuje  do zdjęcia na jednym z cmentarzy Sztokholmu, w rodzinnym mieście artysty. 

things that talk. object lessons from art and science

Powróciła do nas książka „Things That Talk. Object Lessons from Art and Science” (wydana w 2004 roku), jedna z najważniejszych publikacji w kategorii things theory, wydana pod redakcją - niezwykle zasłużonej dla badań nad rzeczami - Lorraine Daston. Jest ona autorką m. in. polecanego przez nas kilka tygodni temu dzieła „Wonders and the Order of Nature 1150-1750”. „Rzeczy które mówią” to wymagająca akademicka lektura, co nie zmienia faktu że pochłania ona czytelnika jak dobra powieść detektywistyczna. Autorka książki pisze: „Wyobraź sobie świat bez rzeczy. Nie byłoby niczego co moglibyśmy opisać, wytłumaczyć, komentować, interpretować a nawet na co moglibyśmy narzekać. Mówiąc najkrócej - bez rzeczy przestalibyśmy mówić – zamilklibyśmy tak jak przedmioty do których nawiązujemy. (…) Rzeczy stają się gadatliwe, kiedy łączą w sobie materialność i znaczenie, milkną gdy materia i znaczenie przestają się ze sobą zazębiać. Każdy z przywołanych w książce, działających na wyobraźnię obiektów, miał swój własny moment w historii, kiedy ten związek wydawał się nie do opanowania. W takich momentach, pewne rzeczy stały się przedmiotem fascynacji, asocjacji, niekończącej się refleksji. Książka ta ma na celu zrealizowanie marzenia o perfekcyjnym języku, w którym słowa i świat stają się jednym.” Bohaterami tej książki, złożonej z dziewięciu frapujących esejów, są takie rzeczy jak: wolnostojąca kolumna, bańka mydlana, wycinki prasowe, kleks w teście Rorschacha, szklany wazon na kwiaty oraz obraz Jacksona Pollocka. 

what is contemporary art?

Co to jest sztuka współczesna? Po co zadawać w ogóle takie pytanie? Czy w ogóle wypada je zadawać? Czy istnieje jedna sztuka współczesna czy też wiele sztuk współczesnych? Jak wiele -izmów zdefniowac można obecnie na polu sztuki? A może raczej mamy do czynienia z hegemonią jednego, wszechobecnego -izmu? Na te kłopotliwe pytanie starają się odpowiedzieć "główni podejrzani", czyli luminarze międzynardowej sceny artystycznej: Zdenka Badovinac, Hu Fang, Hal Foster, Boris Groys, Jörg Heiser, Carol Yinghua Lu, Cuauhtémoc Medina, Hans Ulrich Obrist, Raqs Media Collective, Dieter Roelstraete, Martha Rosler i Jan Verwoert. Książka, sygnowana przez e-flux journal, powstała jako zbiór tekstów wygłoszonych na konferencji zorganizowanej przez Antona Vidokle w Szanghaju w 2009 roku. 

the book of stamps

"The Book of Stamps” to kolejna dostępna w muzeum pro qm publikacja z hołubionej przez nas mikrooficyny wydawniczej Cabinet, kultywującej najlepsze tradcyje konceptualnych art-booków. Pomysł jest piekielnie prosty, a jednocześnie z elegancją i konsekwencją wprowadzony w życie. Piętnastu artystów zostało poproszonych o zaprojektowanie autorskich znaczków pocztowych. Album przypomina staroświecki klaser, z bibułowymi stronami dzielącymi poszczególne cześci wydawnictwa, perforacjami, strannie wybranym papierem, a nawet wartwą kleju na tylnych częściach znaczków. Wystarczy oderwać wypatrzony znaczek, poślinić go i przykleić do koperty. Plansze ze znaczkami są podwójne, jeśli zdecydujemy się na ich wydarcie i użycie (ciekawe kto ośmieli się rozparcelować tak piękne wydawnictwo!) zawsze zostaje nam identyczna ale nieperforowana strona w albumie. Jak ostrzegają jednak autorzy (dyskretnie ale ze śmiertelną, typową dla redaktorów z Cabinet, akademicką powagą): The stamps in this book art artists projects and meant solely to provide the reader with an aesthetic experience. Under no circumstances should readers attempt to use the stamps contained herein to send mail; doing so is a criminal art. W powstawaniu tej na poły nielegalnej książki wzięli udział tacy artyści jak Leif Elggren – król państwa Elgaland-Vargalnd, Emily Jacir, Spencer Finch czy Jonathan Herder. Ropzoczyna ją naukowa rozprawa Georga Pendla o historii znaczka pocztowego, jego roli politycznej i ideologicznej, a także o flircie filatelistyki ze sztuką XX wieku.  

 Ps. Informujemy również, że powróciło do nas inne wydawnictwo Cabinet - osobliwy notes "A Little Common Place Book", którego pierwsza dostawa sprzedała się na pniu.

the return of religion and other myths

„Powrót religii i innych mitów” to, jak wskazuje podtytuł, krytyczny reader poświęcony roli jaką odgrywa renesans duchowych wątków w sztuce współczesnej. Książkę wydał holenderski BAK – ma ona cudownie kieszonkowy format i nadaje się do czytania w zatłoczonych środkach komunikacji miejskiej, jak i ukradkiem, na nudnych imprezach rodzinnych. Jest pokłosiem organizowanego 2 lata temu w Utrechcie projektu składającego się z wystawy „The Art of Iconoclasm” i cyklu seminariów, w których uczestniczyli filozofowie, artyści, historycy sztuki, religioznawcy, socjologowie. Jak przystało na BAK - instytucje o poważnych, akademickich inklinacjach - autorzy antologi są starannie wyselekcjonowani a teksty bardzo wnikliwie napisane. Czy sztuka jest grzeszna? Czego nienawidzą współcześni ikonoklaści? Jakie są religijne konsekwencje post-komunistycznej kondycji? Dlaczego artyści powinni lękać się drugiego przykazania? Na liście autorów odpowiadających na te, i wiele innych, kluczowych dla „religijnego powrotu”, pytań znadują się m. in. Paul Chan, Boris Groys, Christina von Braun, Dieter Roelstraete i Maria Hlavajova.  

how to do things with art

Najnowsza książka Dorothy von Hantelmann - historyczki sztuki i kuratorki z Berlina - zatytułowana "How to Do Things with Art", poświęcona jest politycznej i społecznej roli jaką odgrywa współcześnie sztuka. Pytanie o "społeczną użyteczność" padało ostatnimi czasy nieskończoną ilość razy podczas seminariów, konferencji, na łamach magazynów artystycznych i w wielu publikacjach. Niewielu autorom udawało się jednak pisać i mówić na ten temat z taką erudycją i precyzją jak Dorotcie von Hantelmann. Analizuje ona w swojej książce prace wyłącznie czwórki artystów (ich wybór może wydawać się przypadkowy, ale to pułapka): Jamesa Colemana, Daniela Burena, Jeffa Koonsa i Tino Seghala. Na podstawie ich twórczości autorka zadaje pytanie o społeczną użyteczność sztuki, jej potencjał wywrotowy, powinności i zadania artystów wobec społeczeństwa, rolę dzisiejszych muzeów i instytucji sztuki. Przedmowę do tej znakomitej książki napisał Hans Ulrich Obrist. 

za fotografię! w stronę radykalnego programu socjologii wizualnej

Dwóch cenionych polskich socjologów - Rafał Drozdowski i Marek Krajewski - opublikowało właśnie jedną z najważniejszych książek o fotografii XXI wieku. Tezy postawione w książce "Za fotografie! W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej" są naprawdę radykalne a styl w którym zostały wyłożone, jest pierwszorzędny. Drozdowski i Krajewski rozprawiają się ze słabościami socjologii wizualnej, postulując taki jej program który "obywa się bez obrazów". Autorzy publikacji koncentrują się przede wszystkim na tym co poprzedza moment wykonania zdjęcia oraz na rzeczach, które dzieją się z nim już po jego zrobieniu. Zakładają, że zdjęcia-jako-przedmioty, naprawdę pozwalają nam dowiedzieć się czegoś istotnego "na temat sposobów konstruowania i dekonstruowania reguł porządku  społecznego." Bezsprzecznie, książka Drozdowskiego i Krajewskiego może być na polu refleksji około-fotograficznej, wydarzeniem tej miary jakim było ogłoszenie "Stosowanych sztuk społecznych" (manifestu Artura Żmijewskiego) dla polskiego środowiska artystycznego. Jako referencja wizualna do tekstów w książce znalazły się wyjątki z archiwum Jana Eberta, inżyniera elektronika, który dokumentował od początku lat 50. swoje wakacyjne, rodzinne wyprawy. 

2011 już tu jest

Księgarnia Muzeum pro qm życzy w 2011 roku mnóstwa świetnych lektur, zapachu świeżo wydrukowanych książek, dobrze skrojonych liter, niespodzianek, przygód, podróży oraz błogiego czasu na czytanie i nicnierobienie. Pod życzeniami podpisują się również robaki z Tel Awiwu.